Mực nước biển đã tăng 10 mét so với hiện tại trong thời kỳ trái đất ấm lên lần cuối cách đây 125.000 năm, đây là kết quả nghiên cứu những gì có thể xảy ra theo quỹ đạo thay đổi khí hậu hiện tại của chúng ta.
Mực nước biển dâng cao là một trong những thách thức lớn nhất đối với nhân loại do biến đổi khí hậu và dự đoán là rất nguy cấp nếu chúng ta không kịp thay đổi.
Nghiên cứu cho thấy Nam Cực, từ lâu được cho là người khổng lồ đang ngủ say trên biển, thực sự là một điểm chủ chốt. Các tảng băng ở đây có thể thay đổi nhanh chóng, và nó đóng vai trò rất lớn đối với những cộng đồng và cơ sở hạ tầng ven biển trong tương lai.
Cảnh báo từ quá khứ
Các chu kỳ của Trái đất bao gồm cả hai giai đoạn băng giá – hoặc thời kỳ băng hà – khi phần lớn thế giới được bao phủ trong các tảng băng lớn, và thời kỳ ấm hơn khi băng tan và mực nước biển dâng cao.
Trái Đất hiện đang ở trong thời kỳ gian băng bắt đầu khoảng 10.000 năm trước (Gian băng từ chỉ một thời kỳ nhiệt độ trung bình của Trái Đất ấm hơn, làm tan băng ở các vùng cực, xen kẽ với các thời kỳ băng hà trong một kỷ băng hà). Nhưng khí thải nhà kính trong hơn 200 năm qua đã gây ra những thay đổi khí hậu nhanh và cực đoan hơn so với kinh nghiệm trong thời gian liên kết vừa qua. Điều có nghĩa là tốc độ tăng mực nước biển trong quá khứ chỉ cung cấp những dự đoán hiệu quả thấp về những gì có thể xảy ra trong tương lai.
Các nhà khoa học đã kiểm tra dữ liệu từ gian băng cuối cùng xảy ra trong khoảng 125.000 đến 118.000 năm trước. Giai đoạn này cho thấy nhiệt độ cao hơn tới 1 độ C so với hiện nay, tương tự như nhiệt độ dự kiến trong tương lai gần.
Nghiên cứu cho thấy băng tan trong giai đoạn gian băng cuối cùng khiến cho các vùng biển toàn cầu dâng lên khoảng 10 mét so với mức hiện tại. Băng tan trước tiên ở Nam Cực, sau đó vài nghìn năm sau ở Greenland.
Mỗi thế kỷ mực nước biển đã tăng lên tới 3 mét, vượt xa mức tăng khoảng 0,3 mét được quan sát trong 150 năm qua. Việc mất băng sớm ở Nam Cực xảy ra từ lúc Nam Đại Dương ấm lên khi bắt đầu gian băng. Nước chảy ra do băng tan đã làm thay đổi cách các đại dương lưu thông trên Trái đất, gây ra sự nóng lên ở vùng cực Bắc và băng tan ở Greenland.
Những số liệu đáng e ngại
Mực nước biển trung bình toàn cầu hiện được ước tính sẽ tăng lên hơn 3 mm mỗi năm. Tỷ lệ này được dự báo sẽ còn tăng và mực nước biển vào năm 2100 (so với năm 2000) được dự đoán sẽ đạt 70 – 100 cm, tùy thuộc vào con đường thải khí nhà kính từ hoạt động của con người.
Những dự báo trên thường dựa vào các hồ sơ được thu thập trong thế kỷ này từ các đồng hồ đo thủy triều và từ những năm 1990 từ dữ liệu vệ tinh. Hầu hết các dự báo không tính đến một quá trình tự nhiên quan trọng – sự mất ổn định của vách băng – vốn không được quan sát thấy. Đây là lý do tại sao các quan sát địa chất là quan trọng.
Khi băng tiếp xúc đại dương, nó trở thành một tảng băng trôi nổi và kết thúc trong một vách đá. Khi những vách đá này trở nên rất lớn, chúng trở nên không ổn định và có thể nhanh chóng sụp đổ.
Sự sụp đổ này làm tăng việc xả băng vào đại dương. Kết quả cuối cùng là sự gia tăng mực nước biển toàn cầu. Một vài mô hình nghiên cứu đã cố gắng bao gồm sự mất ổn định của vách băng, nhưng kết quả cho ra lại gây tranh cãi. Tuy nhiên, các đầu ra từ các mô hình này dự đoán tốc độ tăng mực nước biển tương tự như dữ liệu gian băng mới được quan sát gần đây của các nhà nghiên cứu.
Các nhà khoa học đã kiểm tra những thay đổi hóa học trong vỏ sinh vật phù du hóa thạch trong trầm tích từ Biển Đỏ, được cho là liên quan đến sự thay đổi mực nước biển. Cùng với bằng chứng về lượng nước tan chảy xung quanh Nam Cực và Greenland, hồ sơ này cho thấy mực nước biển dâng nhanh như thế nào và phân biệt giữa các đóng góp khác nhau của dải băng.
Điểm nổi bật về ghi nhận gian băng cuối cùng là mực nước biển dâng cao và nhanh như thế nào so với mực nước hiện tại. Nhiệt độ trong thời gian xen kẽ cuối cùng tương tự như dự báo cho tương lai gần, điều đó có nghĩa là các dải băng cực tan chảy có thể sẽ ảnh hưởng đến mực nước biển trong tương lai mạnh mẽ hơn nhiều so với dự đoán cho đến nay.
Thời kỳ gian băng cuối cùng không phải là một kịch bản hoàn hảo cho tương lai. Bức xạ mặt trời thời điểm trước cao hơn ngày nay vì sự khác biệt về vị trí Trái Đất so với Mặt trời. Mức carbon dioxide chỉ là 280 phần triệu, so với hơn 410 phần triệu ngày nay.
Và quan trọng là việc nóng lên giữa hai cực trong gian băng cuối cùng đã không xảy ra đồng thời. Nhưng dưới sự thay đổi khí hậu nhà kính do khí đốt ngày nay, sự nóng lên và mất băng đang xảy ra ở cả hai khu vực cùng một lúc. Điều có nghĩa là nếu biến đổi khí hậu tiếp tục không suy giảm, mực nước biển dâng cao kỷ lục mà Trái Đất từng gặp có thể sẽ sớm bị phá trong tương lai gần.