Các nhà nghiên cứu của Kaspersky vừa phát hiện nhóm hacker Turla đến từ Nga đã nén mã độc JavaScript KopiLuwak vào tệp Topinambour rồi tạo hai phiên bản với ngôn ngữ khác nhau để thực hiện tấn công mạng.
Các chuyên gia tin rằng đây là công cụ được phát triển để giảm thiểu khả năng bị phát hiện và tăng độ chính xác khi tấn công mục tiêu. Vì nằm sẵn trong những phần mềm hợp pháp nên mã độc dễ dàng qua mặt được các bước kiểm duyệt.
Turla là một nhóm hacker người Nga nổi tiếng với nhiều cuộc tấn công mạng chống chính phủ và tổ chức ngoại giao. Nhóm hacker này đã tạo ra mã độc KopiLuwak, được phát hiện lần đầu tiên vào cuối năm 2016. Năm 2019, các nhà nghiên cứu Kaspersky đã phát hiện ra những công cụ và kỹ thuật mới được cập nhật trên mã độc nhằm tăng khả năng “lẩn trốn” và giảm thiểu trường hợp bị phát hiện.
Topinambour (tiếng Việt: cây Cúc vu) là tên một dạng tệp mới trong hệ thống tệp .NET, được phát hiện lần đầu trong một phi vụ chống lại chính phủ đầu năm nay. Turla sử dụng Topinambour để phát tán mã độc JavaScript KopiLuwak nhưng vẫn qua mặt được các bước kiểm duyệt nhờ ẩn vào gói cài đặt của những phần mềm hợp pháp như VPN.
KopiLuwak được Turla xây dựng để phục vụ hoạt động tấn công mạng và lây nhiễm mã độc mới nhất, gồm những kỹ thuật giúp mã độc không bị phát hiện. Ví dụ, cơ sở hạ tầng chỉ huy sẽ xuất hiện những IP bắt chước các địa chỉ LAN thường thấy. Ở giai đoạn lây nhiễm cuối cùng – lúc mã độc gần như vô hình, một Trojan được mã hóa để quản trị từ xa sẽ nhúng vào hệ thống ghi danh của máy tính, từ đó mã độc sẽ sẵn sàng tấn công khi có cơ hội.
Hai mã độc tương tự KopiLuwak là .NET RocketMan Trojan và PowerShell MiamiBeach Trojan cũng được dùng để tấn công mạng. Các nhà nghiên cứu cho rằng những phiên bản này được tạo ra để phòng trường hợp phần mềm bảo mật phát hiện ra KopiLuwak. Sau khi cài cắm thành công, cả ba phiên bản có thể tiến hành những hoạt động nguy hiểm như: thu thập dấu vân tay để nhận biết những máy tính đã bị nhiễm, đánh cắp tập tin, thông tin về hệ thống và mạng, tải xuống và triển khai phần mềm độc hại bổ sung, chụp ảnh màn hình…
Kurt Baumgartner, nhà nghiên cứu bảo mật tại Kaspersky cho biết: “Vào năm 2019, Turla nổi lên nhờ bộ công cụ được cải tiến với một số tính năng có thể giảm thiểu sự phát hiện của các nhà nghiên cứu và giải pháp bảo mật. Bộ công cụ bao gồm tính năng hạn chế dấu chân điện tử (digital footprint) của mã độc và tạo ra hai phiên bản khác nhau của mã độc KopiLuwak. Việc lợi dụng những gói cài đặt VPN để qua mặt quy trình kiểm duyệt cho thấy kẻ tấn công đã xác định từ trước mục tiêu để thực hiện tấn công. Sự phát triển liên tục của Turla một lần nữa cho tầm quan trong của phần mềm bảo mật để chống lại những cuộc tấn công APT. Ví dụ, việc bảo vệ điểm cuối và kiểm tra tập tin sau khi tải xuống sẽ giúp chống lại các mối đe dọa như Topinambour”.
Để giảm thiểu nguy cơ bị tấn công, Kaspersky khuyến khích người dùng nên thực hiện những biện pháp sau:
- Đào tạo nâng cao nhận thức bảo mật cho nhân viên về cách nhận biết và phòng tránh các ứng dụng hoặc tệp có khả năng gây hại.
- Để phát hiện, điều tra và khắc phục kịp thời những đe dọa mạng điểm cuối, hãy triển khai các giải pháp EDR như Kaspersky Endpoint Detection and Response.
- Ngoài việc áp dụng phương pháp bảo vệ điểm cuối thiết yếu, hãy triển khai giải pháp bảo mật giúp công ty phát hiện những mối đe dọa tinh vi ở giai đoạn đầu, chẳng hạn như Kaspersky Anti Targeted Attack Platform.
- Cung cấp cho Trung tâm Điều hành An ninh (SOC – Security Operation Center) các thông tin đe dọa mạng mới nhất để họ luôn cập nhật những công cụ và kỹ thuật tội phạm mạng đang sử dụng.
Theo Kaspersky