Một công ty khởi nghiệp ở Iceland đang muốn giải quyết bài toán biến đổi khí hậu bằng cách đưa carbon dioxide thành đá, cho phép khí nhà kính được lưu trữ vĩnh viễn thay vì thoát ra ngoài khí quyển và giữ nhiệt.
Carbfix, công ty có trụ sở tại Reykjavik đang có giải pháp thu giữ và hòa tan CO2 trong nước rồi bơm nó xuống đất, nơi nó biến thành đá trong vòng chưa đến hai năm.
Giám đốc điều hành của Carbfix, Edda Sif Pind Aradottir cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Đây là một công nghệ có thể mở rộng quy mô, nó kinh tế và thân thiện với môi trường. Về cơ bản, chúng tôi chỉ đang làm những gì thiên nhiên đã làm trong hàng triệu năm, vì vậy chúng tôi đang giúp thiên nhiên thực hiện công việc của nó”.
Tuy từng được coi là một giấc mơ viễn vông, nắm bắt và lưu trữ CO2 trong vài năm gần đây đã trở thành một lĩnh vực thu hút sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư nổi tiếng, chẳng hạn như người sáng lập tập đoàn Microsoft – Bill Gates và Elon Musk của Tesla Inc., những người đang tìm kiếm giải pháp để tránh những ảnh hưởng tồi tệ nhất của việc trái đất đang nóng lên.
Công nghệ này có thể hoạt động theo hai cách. Cách thứ nhất được gọi là ‘ thu giữ carbon’, nơi khí bị giữ lại từ các ống khói của các nhà máy và nhà máy điện trước khi thoát vào khí quyển. Quá trình thứ hai thách thức hơn, đó là ‘ loại bỏ carbon’ – rút CO2 khỏi không khí xung quanh chúng ta.
Việc thu giữ carbon có thể cắt giảm lượng khí thải của một công ty hoặc chính phủ xuống con số 0, trong khi việc loại bỏ chúng có thể giúp bù đắp lượng khí thải của công ty, hoặc thậm chí loại bỏ nhiều CO2 trong không khí hơn lượng khí thải ra.
Và hiện Carbfix đang làm cả hai giải pháp. Công ty này đang mở rộng dự án của mình tại nhà máy điện địa nhiệt Hellisheidi để thu giữ lượng khí thải carbon khi chúng được thải ra ngoài. Startup này cũng đã hợp tác với công ty khởi nghiệp Climeworks AG của Thụy Sĩ để chế tạo máy thu CO2 trực tiếp từ không khí. Trong khi các nhà máy địa nhiệt đã được phân loại là năng lượng tái tạo, chúng tạo ra một phần nhỏ CO2 sẽ được tạo ra bởi một cơ sở khí đốt tự nhiên.
Theo Aradottir, nói đến việc thu giữ, nhà máy Hellisheidi có thể thực hiện với chi phí rẻ hơn so với việc mua carbon. Quy trình này tốn khoảng 25USD cho một tấn, so với mức giá khoảng 40 euro (48 USD) một tấn của Hệ thống Mua bán Khí thải của Liên minh Châu Âu (European Union Emission Trading Scheme – EU ETS). Hệ thống này là chương trình buôn bán khí thải nhà kính lớn đầu tiên trên thế giới, được đưa ra vào năm 2005 để chống lại sự nóng lên toàn cầu và là một trụ cột chính trong chính sách năng lượng của EU.
Hoạt động thu carbon trực tiếp của Climeworks đắt hơn nhiều. Trên trang web, các cá nhân có thể mua phần bù giá hơn 1.200USD cho một tấn. Người mua số lượng lớn có thể có giá rẻ hơn. Gates cho biết trong một cuộc phỏng vấn vào tháng trước: “Tôi đã mua hết công suất của họ và tôi được giảm giá là 600 USD cho một tấn”.
ETS của EU được tạo ra trước thu gom carbon trực tiếp trong không khí trở thành một công nghệ khả thi, vì vậy hệ thống hiện không chấp nhận tín dụng cho công nghệ này. Tuy nhiên, ngày càng nhiều nhà phân tích nói rằng những khoản bù đắp như vậy sẽ cần phải trở thành một phần của chương trình để đảm bảo châu Âu đáp ứng mục tiêu Thỏa thuận Xanh là trở nên trung hòa với khí hậu vào năm 2050.
Đó là một lý do tại sao Gates và Microsoft đang ủng hộ các dự án của Climeworks. Elizabeth Willmott, giám đốc chương trình loại bỏ carbon của Microsoft cho biết: “Công nghệ thu nhận không khí trực tiếp của Climeworks sẽ đóng vai trò là thành phần quan trọng trong nỗ lực loại bỏ carbon của chúng tôi.” Tháng trước, Elon Musk đã thông báo rằng sẽ tài trợ cho Giải thưởng Loại bỏ Carbon với khoản đóng góp 100 triệu USD cho những đổi mới công nghệ tốt nhất trong vòng 4 năm. CarbFix cho biết họ đang tham gia vào cuộc thi này.
Ra đời từ một dự án nghiên cứu, Carbfix được thành lập vào năm 2007 bởi Reykjavik Energy, Đại học Iceland, CNRS tại Pháp và Viện Trái đất tại Đại học Columbia. Công ty này thuộc sở hữu của Reykjavik Energy.
Việc thử nghiệm công nghệ đưa carbon vào lòng đất đầu tiên được thực hiện vào năm 2012, tiếp đến là một nhà máy tại Hellisheidi được đưa vào hoạt động vào năm 2014 với hai trong số 6 tua-bin cao áp. Công suất bắt của nhà máy sau đó đã tăng gấp đôi vào năm 2016 và mục tiêu là đưa lượng khí thải từ xuống gần bằng 0 trong những năm tới.
Vào năm 2017, Climeworks đã lắp đặt máy thu nhận không khí trực tiếp tại Hellisheidi, công nghệ này dựa trên đá bazan, nơi nước có ga phản ứng với các nguyên tố như canxi, magiê và sắt, tạo thành cacbonat lấp đầy các khoảng trống trong đá dưới lòng đất. Carbfix cũng đang làm việc với các tổ chức nghiên cứu để làm cho công nghệ này có thể áp dụng cho các loại đá khác.
Công ty đặt mục tiêu đạt 1 tỷ tấn CO2 được lưu trữ vĩnh viễn vào năm 2030. Theo Carbfix, tiềm năng lưu trữ toàn cầu bằng cách sử dụng công nghệ này lớn hơn lượng khí thải từ việc đốt tất cả hóa thạch nhiên liệu trên trái đất. Về lý thuyết, châu Âu có thể lưu trữ ít nhất 4.000 tỷ tấn CO2 trong đá, trong khi Mỹ có thể lưu trữ ít nhất 7.500 tỷ tấn.
“Đó sẽ không bao giờ là giải pháp duy nhất,” Aradottir nói. “Chúng tôi có tham vọng và hy vọng có thể đưa công nghệ lên quy mô gigatonne. Chúng tôi có thể thực hiện điều này một cách nhanh chóng vì đó là những gì thế giới cần”.
Mời bạn để lại ý kiến ở phần bình luận nhé.