Techsign.in dịch lại buổi trò chuyện giữa Mashable và Jon Lax, giám đốc thiết kế sản phẩm của Facebook tại sự kiện Semi Permanent tại Sydney – Úc .
Sau ưu thế của địa chỉ web (URLs), chúng ta đang tiến vào kỷ nguyên của nền tảng (Platform) nơi những thiết kế đa dạng đang trở nên không cần thiết, đây là những nhận định của Jon Lax, giám đốc thiết kế sản phẩm của Facebook phát biểu tại sự kiện Semi Permanent vào thứ 6 vừa qua.
Những công ty, cửa hàng mới và các doanh nghiệp đang cung cấp dịch vụ của mình bằng việc xây dựng một nền tảng nằm trên di động và hệ điều hành. Sau sự kiện, Mashable và Lax đã cùng trò chuyện để thảo luận về việc ông (Lax) cảm thấy tương lai của thiết kế số trong kỷ nguyên Facebook và các nền tảng khác đang hoạt động như một người gác cửa cho thẩm mỹ.
Câu này như dạng câu hỏi con gà và quả trứng, nhưng liệu kỷ nguyên mà platform đang được các công ty chi phối hay bởi yêu cầu từ phía người dùng?
Thiết bị di động và các sản phẩm cộng sinh với nó mới chính là thứ điều khiển. Chúng tôi có thể đưa cho người dùng những thiết bị tính toán và với phần lớn thế giới thì đó là chiếc máy tính họ đang dùng.
Nó cũng như việc chúng ta đã làm một cuộc dịch chuyển công nghệ vào thập niên 80 khi đưa các máy mainframes trở thành máy tính cá nhân (PC) và từ PC sang laptops, đây chỉ là cuộc diễu hành của tiến trình công nghệ.
Trong thế giới di động, có 2 nền tảng đang chiếm ưu thế: Android và iOS, bên trong đó là nơi mà hệ sinh thái này tồn tại, tôi nghĩ tất cả các nguồn lực đã làm việc với nhau. Điều thực sự thú vị là Apple chỉ tin rằng trải nghiệm tự nhiên là tốt hơn trải nghiệm giao diện web di động – điều đó thực sự đã đưa đến sự thành công của ứng dụng (apps).
Tôi nghĩ rằng chúng ta đang đi đến một giai đoạn mới, nơi những con bot có thực sự thú vị. Nó không phải là ứng dụng bạn tải về như hiện tại, tôi nghĩ các con bot thực là quyến rũ, nó có thể là thế hệ tiếp theo của cái chúng ta nghĩ về ứng dụng.
Ông đã đề cập là thấy mọi người chỉ dùng khoảng 10 ứng dụng trên smartphone, điều này dường như với tôi là thực tế.
Thường thì số 7 là con số kỳ ảo, bạn sẽ chỉ dành nhiều thời gian cho chừng 7 ứng dụng, dĩ nhiên số 7 ứng dụng này lại khác đối với mỗi người. Về toàn cầu, Facebook có khả năng lớn là 1 trong 7 ứng dụng đó, bên cạnh đó có Instagram, WhatsApp, Messenger và các loại khác.
Nếu là một công ty và bạn đang xây dựng app, bạn thực sự nên hỏi bản thân là: làm thế nào tôi có thể trở thành 1 trong con số 7 ứng dụng quan trọng đó. Về mặt thống kê, đang có gần 1 triệu ứng dụng trên kho, và hầu hết chúng không thể trở thành số trong top 7 của bạn.
Ông có nghĩ những con bot sẽ đưa 7 ứng dụng đó trong khoảng 100 ứng dụng một lần?
Tôi nghĩ vậy, những nền tảng này đang trở thành hệ sinh thái rất khỏe mạnh, và chúng sẽ cung cấp cơ hội mới mà chúng ta hiện không có.
Đối với các nhà thiết kế, liệu sự kém đa dạng trong thiết kế trực tuyến sẽ tốt hơn?
Khi chúng tôi hoạt động bên trong iOS và Android, những hệ sinh thái đó đã có quy luật thiết kế áp đặt cho chúng tôi. Nếu tôi dùng thiết kế vật liệu của Google (material design), nó bắt buộc khi bạn chạm, một nút sẽ trồi lên để tiếp xúc với ngón tay bạn và lún xuống khi bạn nhấn, và họ giải thích “điều này là cách mà hệ thống nên như thế”.
Có khá nhiều mẫu thiết kế quyết định như vậy bằng việc xây dựng trên di động, chúng đã nằm ngoài sự kiểm soát của bạn. Và nó là điều tốt, vì nếu mọi nhà thiết kế đều phải bận tâm về việc cái nút sẽ hoạt động, nó sẽ tốn rất nhiều năng lượng cho điều không quá giá trị.
Còn đối với mọi người, với mỗi ứng dụng, họ chỉ cần tìm hiểu cách nó hoạt động ra sao.
Cuối cùng, điều tốt là có khá nhiều thiết kế đã trở thành tiêu chuẩn. Nhưng điều này đồng nghĩa với việc nghề thiết kế đang thay đổi, những gì họ cần tập trung vào là làm thế nào để mọi thứ hoạt động và ít quan tâm hơn cho việc trông nó như thế này. Điều này sẽ giúp bạn tạo ra sản phẩm có thể mở rộng để hàng tỷ người dùng.
Điều đó khác biệt với những gì chúng tôi đã từng làm vào giữa những năm 2000. Chúng tôi đã thử mọi thứ – đây là kỷ nguyên của Myspace – và chúng tôi cảm thấy như muốn điên lên. Tôi nghĩ rằng chúng tôi đã đi qua giai đoạt đó và tôi cho rằng chúng tôi đang đi vào giai đoạn công nghệ thực tế ảo. Sẽ có nhiều thứ chúng tôi phải thử, và cũng chưa chắc là chúng tôi sẽ hài lòng với nó.
Khi tiến đến web và di động, chúng tôi đã bước qua nó và đang ở giai đoạn mọi thứ đang được tiêu chuẩn hóa, và nó tạo ra những trải nghiệm thực sự.
Facebook hiện đang là một khu vực chứa rất nhiều hoạt động, từ chuyển tải tin tức tới xã hội, liệu có một công ty nào đó đánh mất sự riêng tư bởi vì bị cuốn vào nền tảng mạng xã hội và các hoạt động của nó?
Tôi sẽ không trực tiếp trả lời câu hỏi này bởi nó có nội dung gây tranh cãi. Điều tôi nghĩ là xu hướng của di động đã cơ bản thay đổi sự năng động của việc làm thế nào thông tin được phân phối. Điều dễ nhận thấy là mọi người thích feeds và nó đã làm việc tốt. Đó là những gì chúng ta đang được trải nghiệm. Những nhà xuất bản có thể rất thành công bên trong các nền tảng như vậy.
Nhiều công ty đã gắn chặt với Facebook và sử dụng nó để phân phối dịch vụ của họ. Ông nghĩ như thế nào về vị trí của mình khi chịu trách nhiệm về thiết kế nền tảng?
Tôi nghĩ trách nhiệm chính của chúng tôi là cho cộng đồng. Chúng tôi muốn tạo thứ mọi người trên thế giới muốn sử dụng. Khi trở thành kinh doanh, chúng tôi nghĩ mình có trách nhiệm phải giúp kết nối doanh nghiệp với người dùng.
Thực tế là trong giai đoạn chuyển dịch sang di động, nếu tất cả hoạt động mà tôi đã đề cập trở thành hiện thực, một trong những thách thức ở hiện tại, đặc biệt cho doanh nghiệp nhỏ là việc họ sẽ không bao giờ có thể tạo một ứng dụng di động thực thụ.
Về kỹ thuật, điều đó rất phức tạp. Thậm chí nếu họ có thể, cơ hội để ứng dụng của họ nằm trong top 7 ứng dụng được dùng nhiều nhất của người dùng là không khả thi, nhưng họ lại cần có để thực hiện hoạt động kinh doanh với khách hàng của mình.
Tôi nghĩ trách nhiệm nơi mình là có thể tạo kết nối giữa doanh nghiệp và mọi người. Nó dễ dàng hơn khi bạn có một fanpage trên Facebook, xây dựng tập khách hàng để thực sự làm kinh doanh, đó là trách nhiệm chúng tôi phải làm
Ông nghĩ sao về xu hướng những trang web xấu xí? Liệu sự xấu xí có phải là cách để làm loạn với cái mới, sự sắp xếp của Internet?
Có một sự hợp lý trong thẩm mỹ chung – đó là các trang web trông có vẻ rất giống nhau. Tôi thực sự nghĩ rằng đó có thể là điều tốt cho mọi người, bởi sự giống nhau tạo sự dễ dàng để di chuyển từ site này sang site khác để có được thứ bạn cần. Bạn không cần phải tìm hiểu lại khi chuyển sang một trang web khác.
Điều xấu xí là thế hệ trẻ hiện nay đang tạo ra các trang web hoài cổ như kiểu phía tây hoang dã, với thẩm mỹ đã lỗi thời mà đến cả họ cũng chưa bao giờ trải nghiệm qua.
Trong các nền tảng như Facebook, Twitter đang thay đổi định hướng thì chúng vẫn trông khá đơn giản, còn website lại trông rối rắm hơn. Tại sao lại thế?
Hầu hềt trang web đều bắt nguồn từ phòng marketing và brand, nơi hay cho rằng sự khác biệt là rất giá trị. Khi bạn nói về sản phẩm, về cơ bản chúng ta dùng nó để hoàn thành những điều trong cuộc sống thì chúng có tính vụ lợi hơn.
Bạn có thể nghĩ và thiết kế nó hơi khác một chút, song điều quan trọng nhất mà tất cả nhà thiết kế cần là đưa ra mẫu thiết kế giải quyết được vấn đề cho mọi người. Bạn có thể làm với gu thẩm mỹ khác nhau, nhưng nếu không giải quyết được vấn đề, đặc biệt là với thiết kế số thì đó chỉ là bạn đã tạo ra tác phẩm nghệ thuật.
Có một khoản không gian trong thế giới nghệ thuật, nhưng nó khác biệt với việc cố xây dựng sản phẩm có sự mở rộng. Điều tôi lo lắng là nhiều bạn bè làm công việc thiết kế của mình đang cố tập trung vào xây dựng các trang web và tôi không chắc điều đó sẽ làm tăng trưởng cho doanh nghiệp nữa.
Vậy ông có lời khuyên nào cho những nhà thiết kế?
Nếu bạn thấy những người đang làm các công việc thú vị, họ có xu hướng xây dựng bên trong nền tảng như Facebook, và tìm những cách thú vị bên trong đó. Ví dụ như với phóng viên thì Instant Article là một cách tốt để câu chuyện được truyền tải đến mọi người. Có nhiều điều thú vị đang được thực hiện nhờ video trực tiếp, cách thức để mọi người đưa câu chuyện thực tế đến với mọi người.
Tôi nghĩ có sự sáng tạo lớn có thể mở ra từ những tính năng đó, nó chỉ là một hình thức khác của sự sáng tạo, hơn việc đặt một điểm ảnh trên màn hình và lựa chọn phông chữ hoàn hảo nhất.
Tôi thấy rất giống việc khi chúng ta nói với nhà thiết kế in ấn rằng họ cần làm việc này trên web để tạo ra website. Khi đó kỹ năng và kỷ thuật của họ sẽ phải thay đổi, và sẽ có rất nhiều sự phản đối.
Vậy liệu website sẽ trở thành cửa hàng?
Một trong những điều về website, nó là một hệ thống lớn và sẽ mất một thời gian và năng lượng để có thể được nhìn nhận đúng và chuyển dịch, nhưng khi bạn nhìn vào dữ liệu, bạn chắc chắn có thể thấy việc di chuyển đến điện thoại di động sẽ vẫn tiếp tục .
Nhưng những điều này sẽ không bao giờ mất. Cũng như việc người ta vẫn ghi âm bằng đĩa vinyl vậy.
* Rất hy vọng nhận được ý kiến đóng góp để bản dịch này hoàn thiện hơn
Theo Mashable