Từ lâu các nhà phát triển đã giới thiệu về công nghệ xe hơi tự lái như một cách hạn chế tai nạn giao thông, nhưng nghiên cứu mới đây lại cho thấy công nghệ này không hiệu quả như kỳ vọng.
Cụ thể, nghiên cứu gần đây của Viện Bảo hiểm An toàn Đường cao tốc Mỹ (IIHS) cho thấy chỉ có một phần ba trên tổng số vụ va chạm trên đường có thể được ngăn chặn bởi xe hơi tự lái. Mặt khác còn có những vụ tai nạn giao thông xảy ra do hệ thống tự lái không xử lý tốt bằng người lái.
IIHS là tổ chức nghiên cứu và giáo dục phi lợi nhuận được tài trợ bởi các công ty bảo hiểm xe hơi ở Bắc Mỹ, thường xuyên tiến hành các nghiên cứu về an toàn đường bộ và tai nạn xe cộ. Các chuyên gia cho biết có 9 trên 10 vụ tai nạn là do lỗi của con người. Năm ngoái có hơn 36.000 người tử vong do tai nạn xe hơi ở Mỹ. Các công ty phát triển phương tiện tự lái, gồm cả các nhà sản xuất ô tô và công nghệ truyền thống, nhiều lần quảng bá hệ thống lái xe tự động như một công cụ giúp giảm đáng kể tai nạn. Tuy nhiên, nếu con người quá tin tưởng và phụ thuộc vào công nghệ tự lái thì sẽ bị phản ứng ngược, dẫn đến nhiều vụ tai nạn giao thông nguy hiểm hơn xảy ra.
Theo Partners for Automated Vehicle Education, tập đoàn gồm nhiều công ty công nghệ tự lái, các phương tiện tự lái có thể tránh được khoảng 72% các vụ tai nạn.
Hiệu quả của việc ngăn chặn tai nạn của xe hơi tự lái phụ thuộc vào cách xe được lập trình như thế nào để tránh va chạm. Các phương tiện tự lái không chỉ phải nhận thức mà còn phải phản ứng nhanh nhạy với những gì đang diễn ra xung quanh. Nhưng thực tế cho thấy, trong nhiều trường hợp xe hơi tự lái lại ưu tiên độ thuận tiện và tốc độ hơn việc tránh va chạm. Nhiều ý kiến cho rằng các nhà phát triển cần làm nhiều hơn so với những điều họ quảng bá để tránh những hậu quả đáng tiếc.
Nghiên cứu của IIHS được thực hiện trên 5.000 vụ tai nạn xe tại Mỹ, kết quả đã phác thảo một bức tranh đa sắc về lỗi lái xe của con người. Không phải tất cả sự cố đều có thể khắc phục bằng camera, radar và công nghệ điều khiển dựa trên cảm biến. Chưa kể những công nghệ này không phải lúc nào cũng hoạt động hoàn hảo trong mọi điều kiện. Ngay khi cả ba hệ thống cảm biến kết hợp nhịp nhàng với nhau thì cũng sẽ có một số trường hợp xảy ra sai sót. Tính đến hiện tại chưa có hãng xe nào chắc chắn hoàn toàn không có lỗi.
Một trong những thách thức mà xe tự lái phải đối mặt là số lượng và giá trị của cảm biến được trang bị trong xe. Mỗi cảm biến cần được kiểm tra chéo trong một phần nghìn giây với dữ liệu từ thiết bị giám sát khác để tránh bị lỗi. Chưa kể, thời tiết xấu và tầm nhìn hạn chế có thể khiến cảm biến hoạt động kém hiệu quả.
Trong 5.000 vụ tai nạn từng xảy ra năm ngoái tại Mỹ, có một phần ba là do lỗi nhận thức, mất khả năng điều khiển. Nhưng phần lớn trong đó là do những sai lầm phức tạp hơn, ví dụ suy luận sai về phản ứng của người khác, lái xe quá nhanh hoặc chậm, thực hiện thao tác tránh né không chính xác. Nhiều vụ tai nạn xảy ra bởi kết hợp của nhiều sai lầm.
Theo Jessica Cicchino, Phó Chủ tịch IIHS, đồng thời là tác giả nghiên cứu trên cho biết: “Mục tiêu của chúng tôi là cho mọi người hiểu nếu họ không tự giải quyết những sai lầm đó, xe tự lái thực sự không mang lại nhiều lợi ích như kỳ vọng”.
Trong tương lai, các nhà phát triển công nghệ xe tự lái cần thiết lập danh sách nhiều kịch bản có khả năng xảy ra và hành vi của con người để lập trình và nâng cấp công nghệ tự lái an toàn hơn. Tất nhiên, số vụ tai nạn sẽ không bao giờ bằng không nếu vẫn còn có người lái xe trên đường, nhưng xe tự lái có thể kết hợp quy luật vật lý với nghiên cứu hành vi để phản ứng nhanh trước mọi tình huống.