Nguồn tin thân cận với Nikkei vừa tiếp lộ trong quý II/2020, Apple sẽ đẩy mạnh sản xuất hàng triệu tai nghe AirPods tại Việt Nam. Động thái này cho thấy hãng đang tăng tốc độ đa dạng hóa sản xuất ra khỏi Trung Quốc giữa thời điểm dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp.
Nguồn tin cho biết, khoảng 3 tới 4 triệu thiết bị, tương đương 30% tổng sản lượng AirPods trong quý này, sẽ được gắn mác “Made in Vietnam” nhưng không bao gồm AirPods Pro, phiên bản tai nghe cao cấp ra mắt tháng 10/2019. Hiện tại, phần lớn AirPods, gồm cả phiên bản thường lẫn Pro, được sản xuất tại Trung Quốc, dù tác động của chiến tranh thương mại Mỹ – Trung khiến hầu hết thiết bị đeo tai điện tử bị áp thuế bổ sung từ năm ngoái. Những sản phẩm bán chạy nhất của Apple như iPhone, MacBook vẫn chưa bị áp thuế, hiện vẫn được lắp ráp tại “đất nước tỷ dân”.
“Việc sản xuất AirPods đại trà tại Việt Nam đã bắt đầu từ tháng 3. Chính phủ Việt Nam đã cấp phép đặc biệt cho một công ty lắp ráp AirPods quan trọng của Apple, giúp nhân viên của hãng được phép di chuyển đi lại để quá trình sản xuất diễn ra suôn sẻ trong thời gian giãn cách xã hội, nhiều chuyến bay bị cấm do dịch COVID-19”, nguồn tin cho biết.
Trung Quốc đang là cơ sở sản xuất lớn nhất của Apple. Giữa tháng 1, Mỹ và Trung Quốc ký thỏa thuận giai đoạn đầu, cam kết giảm bớt xung đột thương mại kéo dài. Sự kiện này đã làm chậm lại nỗ lực chuyển dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc của Táo Khuyết. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 là “chất xúc tác” nhắc nhở Apple về tầm quan trọng của việc đa dạng hóa và sản xuất bền vững.
Căng thẳng thương mại giữa Bắc Kinh và Washington lại bùng phát một lần nữa khi chính quyền của Tổng thống Trump lên kế hoạch đưa chuỗi cung ứng nguồn ra khỏi Trung Quốc để trừng phạt cách chính quyền Bắc Kinh xử lý dịch bệnh. Bên cạnh đó, chính phủ Nhật Bản cũng tuyên bố tài trợ cho kế hoạch tái phân bổ địa điểm sản xuất của các doanh nghiệp bản địa, nhằm hạn chế sự phụ thuộc vào đất nước tỷ dân.
“Đây là xu hướng không thể làm khác, các hãng công nghệ lớn của Mỹ cần tìm kiếm dần các cơ sở sản xuất mới ngoài Trung Quốc. Hầu hết doanh nghiệp Mỹ, trong đó có Apple, đang trong quá trình tìm kiếm địa điểm mới. Một số hãng thích Việt Nam, trong khi số khác lại chọn Thái Lan, Ấn Độ, các nước châu Mỹ hoặc những quốc gia khác ở Đông Nam Á”, một Giám đốc Điều hành chuỗi cung ứng cho biết.
Trong khi đó, việc đại dịch COVID-19 bùng phát cũng ảnh hưởng lớn đến nhu cầu AirPods vì Apple buộc phải đóng cửa nhiều cửa hàng chính hãng. Nhà Táo đã thông báo với các nhà cung cấp về việc giảm hơn 10% sản lượng trong nửa đầu năm 2020 so với đơn đặt hàng ban đầu (khoảng 45 triệu chiếc). Kế hoạch giới thiệu phiên bản tai nghe AirPods mới vào cuối năm nay cũng bị ảnh hưởng, có khả năng trì hoãn vì dịch bệnh.
AirPods là sản phẩm tăng trưởng nhanh nhất trong số những thiết bị phần cứng của Apple, đồng thời là tai nghe Bluetooth không dây bán chạy nhất thế giới. Theo thống kê từ công ty nghiên cứu Counterpoint Research, tai nghe AirPods chiếm lĩnh 50% thị phần toàn cầu năm 2019 với khoảng 65 triệu sản phẩm bán ra. Dự kiến năm nay doanh số sẽ tăng lên 100 triệu thiết bị.
Vào thời điểm căng thẳng Washington – Bắc Kinh leo thang, Apple từng yêu cầu các nhà cung ứng đánh giá lại kết hoạch chuyển 15-30% sản lượng phần cứng ra khỏi Trung Quốc. GoerTek, hãng lắp ráp AirPods chính có trụ sử tại Trung Quốc, đã bắt đầu chuyển dây chuyền sản xuất sang Việt Nam từ đầu tháng 10/2018. Một số quá trình thử nghiệm sản xuất đã được triển khai từ mùa hè năm ngoái.
Luxshare Precision Industry (Luxshare-ICT) đã bắt đầu đầu tư vào Việt Nam từ năm 2019. Hãng cũng đã thông qua quy trình của Apple để sản xuất số lượng lớn tai nghe không dây tại Việt Nam. Trong khi Inventec, một hãng lắp ráp tai nghe AirPods khác, đang xây nhà máy tại Việt Nam theo yêu cầu của Apple.
Miền Bắc Việt Nam từ lâu đã có nhiều nhà máy của các hãng cung ứng chuyên sản xuất tai nghe có dây EarPods bán kèm iPhone. Apple đang từng bước thiết lập chuỗi cung ứng thiết bị âm thanh hoàn chỉnh tại khu vực này. Trong khi đó, nhà cung ứng linh kiện tai nghe Merry Electronics đang hợp tác với Luxshare để chuẩn bị thiết lập nhà máy tại Việt Nam, dự kiến đi vào hoạt động từ mùa hè năm nay.
Nhiều đối tác lớn của Apple như Foxconn, Pegatron và Compal Electronics đều đang từng bước mở rộng hoạt động tại miền Bắc Việt Nam, dù chưa hẳn đã sản xuất sản phẩm cho Nhà Táo. Một số hãng đang đa dạng hóa sản xuất cho nhiều hãng công nghệ lớn khác như Google và Amazon.
Willy Shih, Giáo sư Thực hành Quản trị tại Trường Đại học Kinh doanh Harvard, nhận định rằng dịch bệnh toàn cầu sẽ buộc nhiều công ty công nghệ có cái nhìn khác về việc duy trì tính liên tục của chuỗi cung ứng.
“Đến nay, về mặt chuỗi cung ứng công nghệ, Trung Quốc vẫn là nơi có cơ sở hạ tầng, giao thông, công nhân lành nghề và dịch vụ hậu cần tốt nhất. Nhưng chúng ta sẽ thấy sự đa dạng hóa hơn trong vài năm tới, nhất là ngành công nghiệp điện tử, vì hiện tại các doanh nghiệp lớn đã nhận ra rằng không thể bỏ tất cả trứng vào một giỏ. Có nhiều kịch bản sẽ diễn ra trong tương lai, có thể các hãng lớn sẽ chọn Trung Quốc với một hoặc vài nước khác để duy trì chuỗi cung ứng”, Shih chia sẻ.